Urodził się 6 września 1897 roku w miejscowości Łężyce koło Rumi (dawny powiat morski).
Jego rodzice,
Marian i Eufrozyna z domu Malotka Trzebiatowska mieli niewielki majątek ziemski.
Był jednym z jedenaściorga rodzeństwa. Bratem jego był ksiądz Edmund
Roszczynialski, szambelan papieski działacz niepodległościowy, zasłużony dla
ziemi kaszubskiej.
Hipolit Roszczynialski ukończył szkołę ludową, a następnie gimnazjum klasyczne w
Wejherowie uzyskując świadectwo maturalne. Tam też w latach 1908 - 1914 związał
się aktywnie z tajną organizacją młodzieży polskiej szkół średnich (filomaci
pomorscy). W Insterburgu w Niemczech kończył Szkołę Konnych Strzelców.
Podczas I wojny światowej został wcielony do armii niemieckiej. W listopadzie
1918 roku po wybuchu rewolucji w Niemczech zostaje zdemobilizowany i powraca do
Łężyc na gospodarstwo rodziców. Poza pracą na roli organizuje konspiracyjne
oddziały przeznaczone do walki o wyzwolenie Pomorza. Zdekonspirowany przez
żandarmerię niemiecką ucieka w połowie 1919 roku przez granice chronione przez
Selbstschutz i przedostaje się na wyzwolone wschodnie tereny Polski. Tu wstępuje
do Pomorskiego Pułku Strzelców 8 Kompanii w Toruniu-Mątwy. Następnie na własną
prośbę skierowany zostaje do 4 Pułku Ułanów Nadwiślańskich w Poznaniu. Z kolei
przechodzi do 18 Pułku Ułanów Pomorskich w Grudziądzu. W 1919 roku został
przerzucony na front polsko-bolszewicki z przydziałem do I Brygady Ułanów
Legionów Polskich, gdzie walczył do końca 1921 roku.
Został
awansowany do stopnia podporucznika.
Za odwagę i waleczność zostaje odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Orderu
Virtuti Militari V klasy oraz Medalem Niepodległości.
W 1922 roku zwolnił się z wojska i wrócił do rodzinnych Łężyc. Nadał utrzymywał
serdeczne i koleżeńskie kontakty z gronem oficerów 18 Pułku Ułanów Pomorskich w
Grudziądzu. W międzyczasie awansuje na stopień porucznika, a w 1932 roku na
rotmistrza rezerwy.
W okresie międzywojennym oprócz pracy na własnym gospodarstwie angażuje się w
działalności społecznej, działa w Kółkach Rolniczych i samorządzie terytorialnym
powiatu morskiego. Jest najpierw zastępcą wójta, a później wójtem w rodzinnych
Łężycach. W 1934 roku obejmuje stanowisko wójta gminy Rumia - Zagórze, pełniąc
je do września 1939r.
Jako wójt stojąc na czele Zarządu Gminy miał niełatwe zadanie. Gmina
Rumia-Zagórze mając status gminy wiejskiej borykała się z wieloma problemami
typowymi dla miasta takimi jak; szybki wzrost gospodarczy, bezrobocie, problem
zorganizowania opieki społecznej (m.in. w styczniu 1936 r został oddany do
użytku dom dla ubogich, obecnie budynek naszej szkoły) oraz przygotowania
odpowiedniej bazy szkolnej.
W latach 30-tych Rumia-Zagórze rozwijała się bardzo dynamicznie u boku portowej
Gdyni i władze gminne miały wizję Rumi jako przyszłego miasta. Duże zasługi w
rozwiązywaniu wielu problemów gospodarczo-społecznych Rumi-Zagórze miał wójt
Hipolit Roszczynialski, który dał się poznać jako człowiek doświadczony w pracy
samorządowej i skuteczny w działaniach na szczeblu lokalnym. Działalność tą
przerwał wybuch II wojny światowej.
Został aresztowany przez Niemców 12 września l939r. wraz z innymi
przedstawicielami inteligencji polskiej działaczami patriotycznymi i społecznymi
z terenu Pomorza Gdańskiego Stracono go w Święto Niepodległości, 11 listopada
1939r w Lesie Piaśnickim. Według relacji świadków niemieckich, przesłuchiwanych
po wojnie przez Okręgową Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Gdańsku,
rotmistrz rezerwy Hipolit Roszczynialski zachował w czasie egzekucji bohaterską
postawę budząc podziw nawet u swoich oprawców.
TOP